ریجاب (به زبان هورامی: ریژئاو) 

واژه ریجاب در واقع عربی شده واژه «ریژاو» است که در زبان گورانی سه معنا برای آن متصور است که مناسب‌ترین آن «ریژاو به معنی محل ریزش آب» می‌باشد. وجه تسمیه ریجاب، وجود رود خروشان الوند و آبشارهای زیبای آن است که از دامنه کوه دالاهو سرچشمه می‌گیرد. منطقه ریجاب با وسعت ۱۲۰ کیلومتر مربع در غرب استان کرمانشاه و در شهرستان دالاهو می‌باشد.

ریجاب در عرض‌های جغرافیایی ۳۴ درجه و ۳۰ دقیقه تا ۳۴ درجه و ۴۰ دقیقه شمالی و طول‌های جغرافیایی ۴۵ درجه و ۲۵ دقیقه تا ۴۸ درجه و ۳۰ دقیقه شرقی قرار گرفته‌است.

ریجاب یکی از ۵۰ منطقه نمونه گردشگردی استان کرمانشاه است.

زبان اغلب اهالی آن کردی (جافی) می‌باشد. البته در قدیم زبان بیشتر اهالی ریجاب هورامی بوده‌است و هنوز هم افراد مسن با این زبان صحبت می‌کنند، اما به تدریج و دراثر کوچ تیره‌های جاف به منطقه ریجاب و ازدواج و پیوندهای فامیلی میان اهالی، هورامی زبان غالب اهالی ریجاب می‌باشد. مردم ریجاب مسلمان و اهل سنت (شافعی) هستند. از مهم‌ترین مشاغل مردم ریجاب کرمانشاه می‌توان باغداری و پرورش ماهی را نام برد.

جاذبه‌های طبیعی ریجاب زیاد و متنوع می‌باشد. در زمان سفر به این خطه سرسبز و زیبا تماشای این مناطق را از دست نداده و از دیدن این همه زیبایی لذت ببرید. این جاذبه‌ها شامل:

آبشار ریجاب که در روستای ژالکه واقع شده است.رودخانه الوند که از ارتفاعات سیاه دانه در کوه‌های دالاهو سرچشمه می‌گیرد.چشمه غسلان که در بابایادگار قرار دارد.دره‌های سرسبز و زیبایی مانند: دره صالحان، دره تاریکه، دره لرز، دره چنار و … که در منطقه ریجاب کرمانشاه قرار دارند.پوشش گیاهی و درختان متنوع که عبارتند از: درخت زالزالک، انجیر، آلبالو، گردو، انار و …. و همچنین گیاهان دارویی مانند: ریواس، سماق، زو، کنگر، تولکه و ….. می‌باشند.

منطقه ریجاب علاوه بر مناظر بکر و زیبای طبیعی خود آثار باستانی و تاریخی زیادی را نیز در خود جای داده است. از جمله این آثار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

بانمزاران: در مقابل راهی که برای رفتند به بابایادگار از آن عبور می‌کنند تپه بزرگی قرار دارد که بقایای قلعه عظیمی در آن دیده می‌شود.

 قلعه گه (قلعه کوچک): از راهی که بانمزاران را به سرآب کُنار می‌پیوندد در محلی که قبلاً ابتدای باغ‌های ریجاب است، بقایای قلعه کوچکی دیده می‌شود که اهالی محل به نام مالک آن قلعه را «قلعه گه جیران» می‌نامند.

قبر سلطان سی قلی مه (سلطان صد خزانه دار): در ابتدای روستای شالان در جهت غربی قبرستان کهنه بر روی تپه آتشگاهی دیده می‌شود که از آتشگاه گنبد کلایی کوچکتر بود، ولی از آن سالمتر باقی مانده‌است. این آتشگاه به ابعاد ۳٫۶*۳٫۷ متر است و شش متر هم ارتفاع دارد. قسمتی از گنبد این آتشگاه در طول زمان آسیب دیده و ریخته‌است.

قلعه و برج خاموشی: در باغی که امروز به حاج حبیب قادری تعلق دارد بقایای قلعه و برجی دیده می‌شود که دارای دو طبقه است.

زندان دوناب: پانصد متر بالاتر از برج خاموشی در ساحل چپ رودخانه النود تپه‌ای که درخت‌های گردو و گلابی وحشی آن را پوشانده‌است قرار دارد. بر این تپه بقایای قلعه‌ای که از روزگار ساسانیان برجاست وجود دارد.

پل دروازه: در مسیر راه ساسانی به معبری می‌رسیم که راه رودخانه الوند از وسط آن می‌گذرد. این معبر به صورت دو دیوار سنگی درآمده و مثل آن است که دست تصرف کار بشر در طبیعت دخالت کرده و کوه‌ها را به دو نیمه ساخته و از وسط آن راه و رودخانه را عبور داده‌است. این معبر، کوه «تلاش» را از کوه «یویا» متمایز می‌کند. این معبر را اهالی پل دروازه می‌خوانند.

قلعه ویرانه: درست در بالای خط الراس کوه تلاش در محیطی که مسلط بر پل دروازه می‌باشد بقایای قلعه‌ای موجود است که می‌توان چهار اتاق مستطیل شکل در آن تشخیص داد.

بهشت و دوزخ: اگر مسیر راه ساسانی را از پل دروازه به طرف سراب کُنار ادامه دهیم نزدیک به آسیاب خراب قدیمی پنج نقطه تراشیده شده در سنگ را می‌بینیم که اهالی محل به آن‌ها بهشت و دوزخ می‌گویند.

گمهٔ ملک (گنبد ملک): در فاصله صد متری از مسجد عبدالله به عمر ریجاب، آتشگاهی دیده می‌شود به ابعاد ۴٫۵*۴٫۳ متر که ضلع جنوبی آن بر جا مانده ولی از دیوارهای دیگر قسمت‌هایی باقی مانده‌است.

قلعه تاش خزی: در جایی که اهالی به آن تاش خزی می‌گویند بقایای برج مستطیل شکلی که به وسیلهٔ یک تیغه به دو قسمت تقسیم شده به چشم می‌خورد. این برج در راه ساسانی و جوگوری (نهر گبری) مسلط می‌باشد.

قلعه سرآب کُنار: بر روی کوهی که اهالی محل آن‌ها «برویت» می‌گویند در جنوب سرآب کُنار که از سطح رودخانه قریب ۱۵۰ متر فاصله دارد، بقایای سرج ساسانی دیده می‌شود.

برج ریجاب: در ابتدای منطقه ریجاب و در ساحل چپ رودخانه الوند، باغی احداث شده‌است که قبلاً به نام مالک آن «مرحوم درویش احمد زالی» معروف بود. در این باغ بقایای برج مستطیل شکلی دیده می‌شود. این برج به دو اتاق تقسیم شده‌است. مصالح این برج از قلوه سنگ و ملاط معمول ساسانی است. برج ریجاب تنها اثر باستانی است که از مسیر جاده معروف ساسانی خارج شده و تقریباً ۴۰۰ متر با جاده فاصله دارد.

قلعه بان زرده: در باغ بزرگی که در وسط قریه زرده قرار گرفته‌است بقایای یک قلعه عظیم به شکل مستطیل به ابعاد تقریبی ۱۵۰*۱۰۰ متر قرار دارد که در روزگار آبادانی چهار برح مدور در چهار زاویهٔ قلعه بوده‌اند و امروز قسمتی از دو برج قلعه بر جا مانده‌است.

قلعه یزدگرد سوم ساسانی در مشرق بان زرده بر فراز یکی از قلل مرتفع کوه «دالاهو» بقایای یک قلعه بزرگ و مستحکم نظامی به چشم می‌خورد که اهالی محل آن را «قلعه یزدگردی» می‌نامند. 

گچ گنبد: در نزدیکی روستای بان زرده در محلی که به «گچ گنبد» معروف است اخیراً توسط هیئت باستان شناسان خاکبرداری و گمانه زنی شده‌است. در عمق نزدیک سطح زمین دیوارهای آجری با ملاط کشف گردید و سپس طبقه اول ساختمانی دیده شد که با گچ بری‌ها زینت یافته بودند.

آشپزخانه: در ابتدای زمین‌های مربوط به روستانی بان زرده، بقایای برج بزرگ مدوری به چشم می‌خورد. این برج که در افواه اهالی به آشپزخانه شهرت یافته است.

دیوار دفاعی این دیوار که از ارتفاعات ریجاب شروع می‌شود پس از رسیدن به برج آشپزخانه وضع ساختمانی خود را تغییر می‌دهد. به این معنی که از ریجاب تا آشپزخانه در داخل دیوار آب روی قرار دارد که آب جو گوری (نهر گبری) را از ریجاب تا برج می‌آورده‌است.

مقبره ابودجانه: ابودجانه یکی از صحابه پیامبر بود که در جنگ‌های بدر و احد حضور داشته‌است. مقبره ابودجانه مربوط به صدر اسلام است این اثر در تاریخ ۶ اسفند ۱۳۸۵ با شمارهٔ ثبت ۱۷۵۵۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

مقبره بابایادگار: یکی از بقاع متبرک پیروان اهل حق محسوب می‌شود که در روستای بان زرده واقع است. قدمت این اثر به قرن ۱۶ میلادی می‌رسد. 

مقبره شیخ بایزی بستانی: در حدود پانصد متر بالاتر از آتشگاه گمهٔ ملک، آتشگاه دیگری قرار دارد. دیوار شمالی این آتشگاه و گنبد آن تقریباً سالم مانده‌اند ولی دولچکی شمال شرقی و غربی و قسمتی از دیوار آن فرو ریخته‌است. در داخل این آتشگاه دو قبر اسلامی در کنار هم دیده می‌شوند که اهالی محل یکی از آن‌ها را قبر شیخ بایزی معرفی می‌کنند.

مسجد عبدالله ابن عمر: در وسط روستای ریجاب قدیم (ریجاب بالا) مسجدی مستطیل شکل که از قلوه سنگ و ملاط ساخته شده، قرار گرفته‌است. این بنا از ابنیه‌های قبل از اسلام بوده که در روزگار اسلامی به مسجد تبدیل شده‌است. محققین بنای این مسجد را به عبدالله بن عمر فرزند خلیفه دوم نسبت می‌دهند.