آیین بزرگداشت یکصد و هفتمین سالگرد شهادت «یارمحمدخان کرمانشاهی» سردار بزرگ مشروطه روز شنبه با حضور مسوولان و اقشار مختلف مردم در جوار مزارش برگزار شد.

این آیین به همت سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری کرمانشاه و با همکاری استانداری کرمانشاه، دانشگاه علوم پزشکی و موسسه نقدحال و با حضور نوادگان یارمحمدخان، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی، جمعی از مسوولان و اقشار مختلف مردم برگزار شد.

عضو هیئت علمی دانشگاه هنر و معماری دانشگاه آزاد تهران در این مراسم گفت: یارمحمدخان به دنبال ماجراجویی، ثروت‌اندوزی و تمایلات دنیوی نبود و وجود او سراسر حماسه و آزادی‌خواهی بود.

بهرام کلهرنیا بر احیاء حقوق فرهنگی مردم تاکید کرد و افزود: همه کشورهای دنیا به این نتیجه رسیده‌اند که پیشرفت و توسعه اقتصادی، سیاسی و... اتفاق نمی‌افتد مگر آنکه در درجه اول توسعه فرهنگی اتفاق بیفتد.

کلهرنیا، پیشنهاد نام‌گذاری فرهنگسرا یا موزه‌ای به نام یارمحمدخان کرمانشاهی را مطرح کرد که مورد استقبال حاضرین قرار گرفت.

مازیار رضایی رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر کرمانشاه هم در ابتدای این مراسم از اختصاص چهار میلیارد تومان اعتبار برای بازسازی و مرمت مزار یارمحمدخان خبر داد و افزود: در حال جمع‌آوری لیستی واحد از مشاهیر و مفاخر کرمانشاه هستیم و در روزها و ماه‌های آینده مراسمی این‌ چنینی را برای سایر بزرگان کرمانشاه برگزار می‌کنیم.

در این مراسم همچنین از تابلوی بلوار یارمحمدخان کرمانشاهی (حدفاصل چهار راه مادر تا میدان جمهوری اسلامی) با حضور مسوولان و مردم رونمایی شد.

یارمحمدخان کرمانشاهی فرزند میرزامحمدخان از خان‌های طوایف منطقه زردلان پشتکوه در سال ۱۲۵۸ شمسی در کرمانشاه متولد شد. خواندن و نوشتن را در مکتب آموخت و در نوجوانی به ورزش باستانی روی آورد و پس از مدتی اشتغال به کار آزاد در سبزه میدان کرمانشاه در آغاز جوانی در توپخانه تیپ کرمانشاه استخدام شد و به خاطر رشادت و استحقاق به سرعت به درجه نایبی رسید.

وی با اندیشه آزادهی‌خواهی وارد کمیته غیرت کرمانشاه شد و در کنار عده‌ای از آزادی‌خواهان کرمانشاه به فعالیت پرداخت و هنگام برخورد مشروطه‌خواهان و مستبدان در کرمانشاه همراه ۲ هزار تن از آزادی‌خواهان در کنسولگری انگلستان در کرمانشاه متحصن شد.

پس از رفع تحصن همراه برادر خوانده‌اش،حسین خان کلاهی عازم تهران شد.در قم از به توپ بستن مجلس و اشغال تهران به دست قزاق‌های لیاخوف آگاه شد و از آنجا به تبریز رفت و به ستارخان و باقرخان پیوست.

اردوکشی به مراغه و جنگ شرامین،حمله به اردوگاه شجاع‌الدوله، جنگ حکم‌آباد و جنگ آناخاتون بخشی از رشادت‌ها و جانفشانی‌های این مرد بزرگ در راه آزادی است.

پس از استقرار مشروطه، یارمحمدخان به دموکرات‌ها پیوست و در اول فروردین ۱۲۹۰ شمسی به دستور سپهدار رئیس‌الوزرا بازداشت شد و بعد از ۲ هفته و در ۱۳ فروردین ۱۲۹۰ حکم تبعیدش از ایران صادر شد.

حکومت قصد داشت او را به عراق تبعید کند اما هنگام انتقالش مردم به هواداری از او برخاستند و با زور او را آزاد کردند. سپس انجمن ولایتی و مردم طی تلگراف‌های بسیار، لغو تبعید و اقامت یارمحمدخان را در کرمانشاه خواستار شدند و دولت به ناچار پذیرفت.

یارمحمدخان زیر سقف پوشیده بازار کلوچه‌پزها مشغول رایزنی برای حمله به دشمن متجاوز بود که تیری از سوراخ‌های سقف بازار شلیک شد و یکی از همراهان سردار به زمین افتاد. یارمحمدخان برای ردیابی مسیر گلوله سرش را بالا آورد و تیر دوم به صورت او اصابت کرد و او را کشت.